Tytuł: Wiara (z cyklu Apokryfy)
Emulsja światłoczuła na płótnie, glina, słoma, fotografia, 1993
Andrzej Wełmiński

Obraz Wiara otwiera jeden z najbardziej symbolicznych i wielowarstwowych cykli Andrzeja Wełmińskiego — Apokryfy. Technicznie i ideowo złożona kompozycja wykorzystuje unikatowe połączenie malarstwa gestu z naświetlaną emulsją fotograficzną i organicznymi materiałami: gliną oraz słomą. W centrum kompozycji dominuje forma piramidalna — stożkowaty kopiec ziemniaków, sfotografowany i utrwalony w emulsji, jakby był obiektem kultu. Takie ziemne kopce, używane dawniej do zimowego przechowywania warzyw, w kontekście obrazu stają się miejscem ukrycia — niemal grobowcem, sanktuarium.

We wnętrzu kopca — prawie niedostrzegalna — znajduje się mała, zalakowana buteleczka z napisem „Wiara”. Ten intymny, niemal relikwiarzowy detal ustanawia kluczową oś obrazu: wiara jako coś ukrytego, wymagającego odkrycia, przetrwania i inicjacji.

Odniesienie do apokryfu nadaje pracy podwójne znaczenie. Z jednej strony, jest to przypowieść dla wtajemniczonych — obraz jako księga dostępna jedynie poprzez określone „gnosis”, intuicyjne zrozumienie. Z drugiej strony, praca świadomie wpisuje się w sferę tego, co podejrzane, ukryte, pozasystemowe, być może fałszywe — jak apokryfy w sensie teologicznym, wykluczane z oficjalnego kanonu.

Materiałowość obrazu — surowe płótno, glina, organiczne zanieczyszczenia, ślady działania czasu — potęgują odczucie archeologii wiary. Jest ona nie tyle doktryną, co resztką, śladem, mikroskopijnym depozytem w sercu kopca. Wełmiński tworzy metaforę duchowości radykalnie osadzonej w ziemi, materii, pamięci przednowoczesnej.

Wiara to obraz pełen wyciszonej powagi. To medytacja nad ukrytym sensem — tym, co przetrwało nie dzięki instytucji, lecz dzięki rytuałowi, ziemi i cichej potrzebie trwania.