Podpatrywacz niepojętych myśli, 1978
Technika mieszana na papierze, 29 × 41 cm

Wczesny rysunek Andrzeja Wełmińskiego, noszący znamiona jego późniejszej symboliki teatralno-filozoficznej. Ukazana w nim postać – pozbawiona głowy, a raczej „zanurzona” w murze – to figura widza, obserwatora, badacza. Tytułowy „podpatrywacz” nie spogląda dyskretnie zza węgła, lecz całym sobą, z dziecięcą determinacją, pokorą i w niewygodnej pozycji próbuje przeniknąć rzeczywistość.

Rysunek operuje językiem paradoksu: by widzieć, trzeba zniknąć; by zrozumieć – pochylić się, zrezygnować z własnego „ja”. Ściana staje się tu granicą poznania i równocześnie powierzchnią projekcji – być może to, co znajduje się po jej drugiej stronie, to nie obiektywna prawda, lecz projekcja samego pragnienia widzenia.

Praca oscyluje między aktem poznania a nielegalną inwigilacją, między metafizyką a farsą. U Wełmińskiego spojrzenie nie jest neutralne – niesie ciężar etyczny, emocjonalny, a czasem groteskowy. To rysunek o samotności widza i o śmieszności każdej próby pojęcia tego, co niepojęte.