Katalog cyfrowy » Kolekcje » Wczesne prace » Gazeta
drukuj
„Nie wiadomo, czy to instrument, czy pancerz. Wiadomo, że zrobiony z gazet.”
W pracy Gazeta Andrzej Wełmiński ukazuje postać uwięzioną w gąszczu informacji – dosłownie i symbolicznie. Mężczyzna w meloniku, w stroju nieco anachronicznym, trzyma przed sobą obiekt zbudowany z gazetowych wycinków połączonych taśmą klejącej. Przypomina to instrument, lecz bez dźwięku; przypomina tarczę, lecz bez walki. Ten „obiekt informacyjny” jest martwy, mimo że jego forma sugeruje aktywność. Prasa staje się materią – czymś, co można złożyć, zszyć, zredukować do roli przedmiotu.
Różowe tło – pozbawione kontekstu – podkreśla teatralność i izolację sceny. Linie przerywane z numerami (8, 33) oraz podpisy z języka krawieckiego i gazetowego ukazują absurd prób uporządkowania rzeczywistości poprzez numerację, pomiary, cięcie na części. To świat, w którym informacja jest już tylko materiałem do produkcji form – ale nie znaczeń.
Wełmiński, tworząc tę pracę w 1969 roku, wyprzedza pytania, które dziś zadajemy mediom: czym staje się człowiek karmiony nadmiarem komunikatów? Czy papierowa wiadomość to jeszcze forma przekazu, czy już tylko warstwa? Jakie relacje łączą „czytelnika” z „instrumentem informacji”?
W Gazecie kryje się wczesny manifest artysty–konceptualisty, który rozumie medium jako pole walki o podmiotowość. Praca przypomina, że informacja – mimo że powierzchowna – może kształtować postawę ciała, trajektorię ruchu, a nawet poczucie tożsamości. Tu człowiek nie tyle czyta gazetę, co sam zostaje przez nią uformowany.