„To nie człowiek korzysta z systemu. To system wbudowuje człowieka w swój obieg.”

W pracy ASET Andrzeja Wełmińskiego z 1969 roku spotykają się intuicja graficzna, język technicznych diagramów oraz głęboka, niemal surrealna nieufność wobec systemów, które człowieka nie tylko otaczają, ale wchłaniają i przetwarzają. Kompozycja, pozornie chłodna i precyzyjna, nosi w sobie ciężar egzystencjalny i pytanie o tożsamość jednostki w epoce technologicznego przyspieszenia i automatyzacji.

Na pierwszy plan wysuwa się postać oznaczona jako ASET — mężczyzna w kapeluszu, uwięziony lub zakorzeniony w żółtym stożku. Nad nim forma przypominająca przewód czy kabel o czerwonym rdzeniu, z którego cieknie ciemna substancja. Czy to ropa? Krew? Informacja? Struktura graficzna nawiązuje do estetyki przemysłowych schematów, jednak zostaje zderzona z elementami przypominającymi wykresy, pułapki i archiwalne ryciny.

Zbudowany językiem techniki, rysunek niesie jednocześnie ładunek metafizyczny. Kodowe oznaczenia — LE, TR — przypominają, że mamy do czynienia z symboliczną maszynerią, której logika nie jest do końca zrozumiała, ale niezmiennie oddziałuje na nasze życie. U podstaw konstrukcji znajduje się obiekt przypominający pułapkę lub prosty obwód – to miejsce, w którym mechanika przechodzi w kontrolę, a funkcja w zależność.

Powstały w klimacie końca lat 60., ASET wpisuje się w szersze zjawisko sztuki konceptualnej, która łączyła fascynację strukturami wiedzy z krytyką ideologii postępu. Można tu dostrzec echa twórczości Richarda Hamiltona, dzieł z pogranicza surrealizmu technicznego Francisca Picabii, jak i rodzących się wówczas nurtów cybernetycznych i generatywnych.

Welmiński — grafik, reżyser i eksperymentator wizualny — wykorzystuje język schematów nie po to, by coś wyjaśniać, lecz by wprowadzić widza w obszar „logiki nieludzkiej”, w której człowiek staje się nośnikiem danych, funkcją lub ofiarą większego porządku. ASET to zarazem zapis i przestroga: przed światem, który zautomatyzował pamięć i zredukował tożsamość do miejsca w sieci zależności.